Ochrona oznaczeń geograficznych

Czym są oznaczenia geograficzne?

Oznaczeniami geograficznymi są oznaczenia słowne odnoszące się bezpośrednio lub pośrednio do nazwy miejsca, miejscowości, regionu lub kraju, które identyfikują towar jako pochodzący z tego terenu, jeżeli określona jakość, dobra opinia lub inne cechy towaru są przepisywane przede wszystkim pochodzeniu geograficznemu tego towaru.

Oznaczenia geograficzne – w pewnym uproszczeniu – wskazują zatem na obszar, w którym towar został wyprodukowany lub zmodyfikowany. Niektóre z miejsc na świecie są tak ściśle powiązane z określonymi towarami, że sam fakt ich wyprodukowania w tym miejscu będzie wystarczający dla klientów do ich zakupu (np. Prosecco z Veneto, pierniki z Torunia, szampan z Champagne).

W zasadzie oznaczenia geograficzne mają kluczowe znaczenie w przypadku produktów spożywczych. Niektóre regiony świata – z uwagi na swoje szczególne uwarunkowania (np. klimat, jakość gleb, wielowiekową tradycję wytwarzania określonego produktu) sprzyjają produkcji towarów doskonałej jakości. Kupujący mają świadomość tych właściwości i stanowi to dla nich główny czynnik decyzyjny podczas zakupu.

Ochrona oznaczeń geograficznych jest ściśle powiązana z definicją – stąd jej przywołanie stało się niezbędne. W praktyce każdy z nas rozumie to pojęcie – chociaż niekiedy intuicja nie będzie zbieżna z treścią powszechnie obowiązujących przepisów prawa.

Ochrona oznaczeń geograficznych – do jakich aktów prawnych należy się odwołać?

Ochrona oznaczeń geograficznych wynika z prawa europejskiego i prawa polskiego. W przypadku prawa UE obowiązuje jednolita ochrona oznaczeń geograficznych, która odnosi się do żywności i szeroko rozumianych produktów rolnych. Przepisy ochronne znajdują się w rozporządzeniu nr 510/2006.

Poza ochroną wynikającą z w/w rozporządzenia – możliwe jest również uzyskanie ochrony na mocy przepisów krajowych.

W przypadku prawa polskiego należy brać pod uwagę dwa akty prawne, a mianowicie ustawę o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji i ustawę Prawo własności przemysłowej.

Rzeczony wpis blogowy zostanie poświęcony tej drugiej ustawie, ponieważ ochrona oznaczeń geograficznych jest możliwa do uzyskania na mocy jej przepisów. Które oznaczenia geograficzne mogą zostać zarejestrowane?

Ochrona oznaczeń geograficznych doznaje ograniczeń

Nie wszystkie oznaczenia geograficzne posiadają zdolność rejestracyjną i w konsekwencji nie każde z nich może być objęte prawem ochronnym. Ochrona oznaczeń geograficznych jest możliwa, jeżeli:

– są oznaczeniami słownymi;

– odnoszą się bezpośrednio lub pośrednio do nazwy miejsca, miejscowości, regionu lub kraju, które identyfikują towar jako pochodzący z tego terenu;

– określona jakość, dobra opinia lub inne cechy towaru są przepisywane przede wszystkim pochodzeniu geograficznemu tego towaru.

Każdorazowa ocena, czy ochrona oznaczenia geograficznego jest możliwa powinna zostać przeprowadzona przez specjalistę – najlepiej prawnika, który specjalizuje się w zagadnieniach wynikłych na gruncie ustawy Prawo własności przemysłowej.

Zakres ochrony oznaczeń geograficznych został określony w art. 174 ust. 3 ustawy Prawo własności przemysłowej.

Zgodnie z tą regulacją ilekroć w przepisach niniejszego działu jest mowa o towarach, nie dotyczy to usług, produktów rolnych przeznaczonych do spożycia przez ludzi, wymienionych w załączniku I do Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską, produktów rolnych i środków spożywczych wymienionych w załącznikach do rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1151/2012 z dnia 21 listopada 2012 r. w sprawie systemów jakości produktów rolnych i środków spożywczych (Dz. Urz. UE L 343 z 14.12.2012, str. 1, z późn. zm.2) ), produktów sektora wina określonych w załączniku VII w części II pkt 1, 3–6, 8, 9, 11, 15 i 16 do rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1308/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. ustanawiającego wspólną organizację rynków produktów rolnych oraz uchylającego rozporządzenia Rady (EWG) nr 922/72, (EWG) nr 234/79, (WE) nr 1037/2001 i (WE) nr 1234/2007 (Dz. Urz. UE L 347 z 20.12.2013, str. 671, z późn. zm.3) ) oraz napojów spirytusowych w rozumieniu art. 2 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/787 z dnia 17 kwietnia 2019 r. w sprawie definicji, opisu, prezentacji i etykietowania napojów spirytusowych, stosowania nazw napojów spirytusowych w prezentacji i etykietowaniu innych środków spożywczych, ochrony oznaczeń geograficznych napojów spirytusowych, wykorzystywania alkoholu etylowego i destylatów pochodzenia rolniczego w napojach alkoholowych, a także uchylającego rozporządzenie (WE) nr 110/2008 (Dz. Urz. UE L 130 z 17.05.2019, str. 1, z późn. zm.4) ).

Przeszkody uniemożliwiające rejestrację oznaczeń geograficznych

Ochrona oznaczeń geograficznych jest udzielana przez Urząd Patentowy po przeprowadzeniu właściwego postępowania. Rzeczony Urząd będzie badał, czy informacje o pochodzeniu towaru są prawdziwe.

Uprawnionym do dokonania zgłoszenia oznaczenia w Urzędzie Patentowym jest organizacja upoważniona do reprezentowania interesów producentów oraz organy administracji rządowej i samorządowej.

Ponadto Urząd Patentowy powinien zweryfikować, czy nie występują przeszkody do rejestracji znaku towarowego. Chodzi tutaj o sprawdzenie, czy:

– nie występuje kolizja z zarejestrowanym uprzednio znakiem towarowym;

– nie występuje degeneracja oznaczenia;

– nie występuje okoliczność, że prawdziwe oznaczenie geograficzne mogłoby wprowadzić w błąd co do tego, że towar pochodzi z innego, słynącego z danych wyrobów terenu.

Jeżeli Urząd Patentowy stwierdzi, że zgłoszenie jest prawidłowe, wyda decyzję o udzieleniu prawa ochronnego. Wówczas ochrona oznaczenia geograficznego będzie zapewniona na mocy krajowych przepisów.

Na czym polega ochrona oznaczeń geograficznych?

Istota ochrony oznaczeń geograficznych sprowadza się do tego, że nie jest ona udzielona tylko jednemu podmiotowi. W praktyce z dobrodziejstwa prawa ochronnego będą mogli korzystać wszyscy Ci, których towary spełniają warunki będące podstawą do zarejestrowania oznaczenia geograficznego w Urzędzie Patentowym.

Ochrona oznaczenia geograficznego jest bezterminowa i trwa od dnia dokonania wpisu do rejestru oznaczeń geograficznych, prowadzonego przez Urząd Patentowy.

Oznaczenie geograficzne, na które udzielono prawa z rejestracji, nie może być używane na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej przez osoby, których towary nie spełniają warunków będących podstawą udzielenia prawa z rejestracji. Takie osoby nie mogą wprowadzać oznaczenia geograficznego na swoich towarach, opakowaniach, a także we wszelkiego rodzaju dokumentach.

Podsumowanie

Ochrona oznaczeń geograficznych wynika z przepisów krajowych i przepisów UE. W naszym porządku prawnym kluczowe znaczenie ma ustawa Prawo własności przemysłowej. Organem właściwym do udzielenia prawa ochronnego dla oznaczenia geograficznego jest Urząd Patentowy, który przeprowadza postępowanie wywołane wnioskiem wniesionym przez właściwy podmiot. Ochrona oznaczenia geograficznego jest bezterminowa i uniemożliwia osobom, których towary nie spełniają warunków będących podstawą do udzielenia prawa z rejestracji posługiwanie się konkretnym oznaczeniem geograficznym.

Wpisy blogowe nie stanowią porady prawnej w indywidualnej sprawie. Jeżeli chcecie Państwo skonsultować swój problem prawny z naszą Kancelarią, zapraszamy do kontaktu.