Niesłuszne zwolnienie z pracy

Co to jest niesłuszne zwolnienie z pracy?

Ustawodawca posługuje się pojęciem nieuzasadnionego lub niezgodnego z prawem wypowiedzenia umowy o pracę. Nic nie stoi jednak na przeszkodzie, aby potocznie nazywać wyżej wskazane sytuacje niesłusznym zwolnieniem z pracy.

Nie każde wypowiedzenie umowy o pracę będzie nieuzasadnione. Jeżeli pracownik nie wykonuje w należyty sposób swoich obowiązków pracowniczych, to pracodawca będzie mógł rozwiązać stosunek pracy z takim pracownikiem.

Z nieuzasadnionym wypowiedzeniem umowy o pracę będziemy mieli do czynienia wówczas, gdy podana przyczyna wypowiedzenia przez pracodawcę nie jest zgodna z rzeczywistym stanem rzeczy.

Tytułem przykładu – pracodawca będzie mógł wypowiedzieć umowę o pracę pracownikowi, który nie wykonuje jego poleceń. W rzeczywistości jednak pracownik wykonuje wszystkie polecenia swojego pracodawcy. W takiej sytuacji będziemy mieli do czynienia z niesłusznym zwolnieniem z pracy.

Wypowiedzenie będzie niezgodne z prawem, gdy zostaje dokonane z naruszeniem przepisów prawa pracy, na przykład w zakresie formy prawnej wypowiedzenia. Pracodawca powinien zadośćuczynić w tym zakresie wszystkim przepisom – tak aby w przyszłości jego decyzja nie została zakwestionowana przez pracownika.

Dlaczego niesłuszne zwolnienie z pracy może stanowić problem dla pracownika i pracodawcy?

Niesłuszne zwolnienie z pracy pracownika pociąga dla niego szereg negatywnych skutków. W oczywisty sposób przyczynia się do pogorszenia jego sytuacji majątkowej, ale także poddaje pod wątpliwość jego kompetencje zawodowe. Przyszli pracodawcy mogą spoglądać na takiego pracownika z ograniczonym zaufaniem.

Pracodawca natomiast – w razie niesłusznego zwolnienia z pracy – naraża się na długotrwałe postępowanie sądowe, które może zakończyć się dla niego korzystnie – również w sferze finansowej.

W interesie obu stron stosunku pracy jest zatem, aby decyzje o zwolnieniu były przemyślane i zgodne z prawem.

Co może zrobić pracownik w razie niesłusznego zwolnienia z pracy i którzy pracownicy objęci są ochroną?

Pracownik niesłusznie zwolniony z pracy może złożyć odwołanie od takiego wypowiedzenia do właściwego sądu pracy.

Poniższe uwagi odnoszą się do pracowników zatrudnionych na podstawie umowy:

– na czas nieokreślony;

– na czas określony (w tym również na zastępstwo);

– na czas wykonywania określonej pracy;

– na okres próbny.

Jeżeli zatem znajdujecie się Państwo w podobnej sytuacji i otrzymaliście wypowiedzenie umowy o pracę, z którym się nie zgadzacie – powinniście przygotować odwołanie i wnieść je do właściwego sądu pracy (pocztą lub osobiście w sądzie).

Możecie również skorzystać w tym zakresie z usług naszej Kancelarii w Warszawie. Pomagamy pracownikom i pracodawcom w sprawach dotyczących niesłusznego zwolnienia z pracy.

Uprawnienia pracownika w razie nieuzasadnionego lub niezgodnego z prawem wypowiedzenia umowy o pracę przez pracodawcę

W razie niesłusznego zwolnienia z pracy pracownik może odwołując się od wypowiedzenia umowy o pracę żądać uznania wypowiedzenia za bezskuteczne, a jeżeli umowa uległa już rozwiązaniu – przywrócenia do pracy lub odszkodowania.

Sąd przeprowadzi postępowanie dowodowe i wyda jedno z pięciu możliwych orzeczeń, a mianowicie:

– o nieuwzględnieniu żądań pracownika (jeżeli wypowiedzenie umowy o pracę było uzasadnione i odbyło się zgodnie z literą prawa);

– o bezskuteczności wypowiedzenia umowy o pracę;

– o przywróceniu do pracy;

– o zasądzeniu odszkodowania;

– o nieuwzględnieniu żądania pracownika uznania wypowiedzenia za bezskuteczne lub przywrócenia do pracy, jeżeli sąd ustali, że uwzględnienie takiego żądania jest niemożliwe lub niecelowe, w takim przypadku sąd pracy orzeka o odszkodowaniu.

Pierwsze orzeczenie zostanie wydane wówczas, gdy pracodawca w prawidłowy sposób wypowiedział umowę o pracę pracownikowi. Oznacza to, że przyczyna wypowiedzenia była zgodna z rzeczywistym stanem rzeczy, a samo wypowiedzenie było zgodne z prawem.

Sąd pracy orzeknie o bezskuteczności wypowiedzenia umowy o pracę, jeżeli wypowiedzenie było nieuzasadnione lub niezgodne z prawem, a umowa o pracę nie uległa jeszcze rozwiązaniu – to jest pracownik pozostaje ciągle w stosunku pracy.

Przywrócenia do pracy w wyniku niezgodnego z prawem wypowiedzenia umowy o pracę może żądać jedynie pracownik zatrudniony na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony i tylko wówczas, gdy umowa o pracę uległa już rozwiązaniu.

Pracownik może również domagać się zasądzenia na swoją rzecz stosownego odszkodowania.

W przypadku wypowiedzenia umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony odszkodowanie przysługuje w wysokości wynagrodzenia za okres od 2 tygodni do 3 miesięcy, nie niższej jednak od wynagrodzenia za okres wypowiedzenia.

Z kolei odszkodowanie w przypadku wypowiedzenia umowy zawartej na czas określony lub na okres próbny sprowadza się do zrekompensowania pracownikowi przedwczesnego rozwiązania z nim terminowej umowy o pracę.

W przypadku umowy o pracę zawartej na okres próbny odszkodowanie przysługuje za okres, do upływu którego umowa miała trwać. Pracownik zatrudniony na podstawie umowy na czas określony może domagać się odszkodowania w wysokości wynagrodzenia za czas, do upływu którego umowa miała trwać, nie dłuższy niż za 3 miesiące.

Sąd zawsze będzie badał, czy przywrócenie pracownika do pracy jest celowe. Może się bowiem okazać, biorąc pod uwagę wszystkie okoliczności sprawy (np. relacje panujące między pracownikiem, a pracodawcą), że przywrócenie pracownika do pracy nie będzie dobrym rozwiązaniem. W takiej sytuacji sąd zasądzi odpowiednie odszkodowanie.

Rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia – niesłuszne zwolnienie z pracy

W niektórych przypadkach pracodawca będzie uprawniony do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia.

Pracodawca może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika w razie:

– ciężkiego naruszenia przez pracownika podstawowych obowiązków pracowniczych;

– popełnienia przez pracownika w czasie trwania umowy o pracę przestępstwa, które uniemożliwia dalsze zatrudnianie go na zajmowanym stanowisku, jeżeli przestępstwo jest oczywiste lub zostało stwierdzone prawomocnym wyrokiem;

– zawinionej przez pracownika utraty uprawnień koniecznych do wykonywania pracy na zajmowanym stanowisku.

Co więcej – pracodawca może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia:

1) Jeżeli niezdolność pracownika do pracy wskutek choroby trwa:

– dłużej niż 3 miesiące – gdy pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy krócej niż 6 miesięcy;

– dłużej niż łączny okres pobierania z tego tytułu wynagrodzenia i zasiłku oraz pobierania świadczenia rehabilitacyjnego przez pierwsze 3 miesiące – gdy pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy co najmniej 6 miesięcy lub jeżeli niezdolność do pracy została spowodowana wypadkiem przy pracy albo chorobą zawodową;

2) w razie usprawiedliwionej nieobecności pracownika w pracy z innych przyczyn niż wymienione powyżej, trwającej dłużej niż 1 miesiąc.

Uprawnienia pracownika w razie niezgodnego z prawem rozwiązania przez pracodawcę umowy o pracę bez wypowiedzenia

Pracownikowi, z którym rozwiązano umowę o pracę bez wypowiedzenia z naruszeniem przepisów o rozwiązywaniu umów o pracę w tym trybie, przysługuje roszczenie o przywrócenie do pracy na poprzednich warunkach albo o odszkodowanie. O przywróceniu do pracy lub odszkodowaniu orzeka sąd pracy.

Pracownik może domagać się odszkodowania w wysokości wynagrodzenia za okres wypowiedzenia. W przypadku rozwiązania umowy o pracę zawartej na czas określony odszkodowanie przysługuje w wysokości wynagrodzenia za czas, do którego umowa miała trwać, nie więcej jednak niż za okres wypowiedzenia.

Niesłuszne zwolnienie z pracy a umowy cywilnoprawne

Nierzadko zdarza się, że praca jest wykonywana na podstawie umów cywilnoprawnych, na przykład umowy o dzieło lub umowy zlecenie. Wówczas przepisy prawa pracy nie znajdą zastosowania. Nie oznacza to jednak, że jesteście Państwo na straconej pozycji. Przepisy Kodeksu cywilnego dają bowiem możliwość domagania się stosownej rekompensaty w razie przedwczesnego wypowiedzenia umowy.

W każdym jednak przypadku – przed rozpoczęciem działań natury prawnej – warto skonsultować swoją sprawę z prawnikiem, który pomoże Wam w ocenie zakresu i zasadności roszczeń cywilnoprawnych.

Podsumowanie

Niesłuszne zwolnienie z pracy, to temat bardzo istotny – zarówno z punktu widzenia pracownika – jak i pracodawcy. Pracownik jest objęty szeroką ochroną w tym zakresie i ewentualne uchybienia mogą implikować cały szereg negatywnych skutków prawnych – łącznie z koniecznością wypłaty na rzecz pracownika odszkodowania.

Pracodawcy powinni zatem dołożyć wszelkich starań, aby zwolnienie pracownika odbywało się z literą prawa – zarówno co do powodów wypowiedzenia – jak i samej formy prawnej tej czynności. Konsultacja z prawnikiem, który świadczy usługi z zakresu prawa pracy może okazać się bardzo cenna – zajmiemy się wszystkimi formalnościami i zabezpieczymy interesy Państwa firmy.

Wpisy blogowe nie stanowią porady prawnej w indywidualnej sprawie. Jeżeli chcecie Państwo skonsultować swój problem prawny z naszą Kancelarią, zapraszamy do kontaktu.